Giardia is geen worm, bacterie of virus, maar is een maagdarmparasiet. En giardia bij honden komt heel veel voor. Na spoelworm is giardia hond het meest voorkomend.
Wat is Giardia?
Giardia en specifiek de Giardia duodenalis of intestinalis is een zeer besmettelijke darmparasiet die zowel bij honden, katten als bij mensen (chronische) diarree kan veroorzaken. Een infectie met de giardia parasiet noem je Giadiasis.
De giardia parasiet
Giardia is een microscopisch kleine eencellige eenvoudige parasiet. Eenvoudige parasieten reproduceren en leven in een enkele gastheer. Dit betekent dat in de cyclus van de parasiet één gastheer voorkomt. De dieren die parasieten herbergen noem je een gastheer en geven de parasiet beschutting en voedsel. Je hond kan dus gastheer zijn. In sommige gevallen heeft de gastheer baat bij een bepaalde parasiet. Maar niet bij Giardia. De giardia parasiet brengt jouw hond schade toe.
De cyste
Als de parasiet zich niet in het lichaam van een gastheer (je hond) bevindt, dan zit hij in een cyste. Een cyste is een soort cocon. Giardia parasieten komen dan ook als een cyste via de bek in het lichaam van een hond terecht. Vervolgens gaan ze via de slokdarm en de maag richting de dunne darm. Als ze daar zijn aangekomen dan barsten de cysten open waardoor de parasieten vrijkomen.
Giardia in de darmen van je hond
De parasiet hecht zich dan met behulp van flagellen (een soort hele dunne tentakeltjes) aan het slijmvlies van de darm. Hierdoor raakt het slijmvlies aan de oppervlakte beschadigd, waardoor de vertering en opname van voedingsstoffen niet meer optimaal verlopen. Door deze slechte vertering ontstaat diarree.
De cyclus van Giardia
De Giardia parasiet leeft dus in het darmkanaal. Eenmaal daar aangekomen gaat hij zich snel vermenigvuldigen door zich te delen. Als de Giardia parasiet het darmkanaal via de ontlasting verlaat vormt het een cyste die vele maanden kan overleven buiten de hond. Deze cysten zijn besmettelijk. Dus zodra je hond een cyste via de mond binnenkrijgt zal deze zich in het darmkanaal gaan nestelen en begint het proces weer van voren af aan.
Hoe vaak komt Giardia voor bij honden?
Aangenomen wordt dat ongeveer 16% van de honden in Nederland besmet is met Giardia en daarmee is het na de spoelworm de meest voorkomende parasiet bij de hond. Volwassen honden hebben vaak geen symptomen bij een besmetting met Giarda maar ze kunnen deze besmetting dan wel via de cysten in hun ontlasting doorgeven aan andere honden. Vooral puppy’s en verzwakte honden vertonen vaker symptomen bij een Giardia infectie.
Wat zijn de symptomen van een Giardia besmetting bij een hond?
Een infectie met Giardia komt vooral voor bij pups, jonge dieren of verzwakte dieren. Ze kunnen dan een of meerdere klachten vertonen zoals diarree, braken, buikpijn, gewichtsverlies of uitdroging. De ontlasting is vaak bleker, stinkt en is vettig. Waterige diarree is zeldzaam en bloed is meestal niet aanwezig in de ontlasting. Af en toe treedt braken op.
Hoe kan mijn hond besmet raken met Giardia?
Je hond kan besmet raken door:
- In contact te komen met besmette ontlasting van andere honden. Alleen het ruiken eraan kan al een besmetting opleveren.
- Rollen en spelen in besmet zand of gras
- Het likken van hun eigen vacht na contact met een besmet oppervlak (bijvoorbeeld een vieze kattenbak, hondenhok of bench)
- Drinken uit met Giardia vervuilde plas water, sloot, vijver.
Jonge huisdieren, zoals puppy’s en kittens, lopen dus meer risico op besmetting dan volwassen honden.
Hoe test ik mijn hond op Giardia?
Een goede diagnose bij de dierenarts is noodzakelijk om snel de juiste behandeling te starten. Er bestaan verschillende diagnostische methoden voor de vaststelling van Giardia. Sommige zijn uitvoerbaar in de praktijk, andere testen moeten uitgevoerd worden door een laboratorium en hiervoor moet het materiaal opgestuurd worden. De eenvoudigste manier is het microscopisch onderzoeken van de ontlasting. In het uitstrijkje is het mogelijk om de Giardia parasieten terug te vinden.
Wat moet ik doen als ik denk dat mijn hond Giardia heeft?
- Als je hond diarree heeft die niet overgaat, ga dan naar de dierenarts. Diarree heeft verschillende oorzaken en kan leiden tot uitdroging of andere ernstige problemen.
- Diagnose en de behandeling van een Giardia-infectie dienen uitgevoerd te worden door een dierenarts.
- Een goede diagnose is van belang voor je eigen hond maar ook voor eventuele andere honden en katten in huis. En natuurlijk de honden in je wandel omgeving.
- Als de diagnose Giardia is gesteld, is het natuurlijk aan de dierenarts de juiste medicatie te starten. Jullie kunnen je voorstellen dat wij hier geen advies in geven :).
- Giardia kan met tussenpozen in de ontlasting uitgescheiden worden en dieren kunnen er gezond uitzien en geen ziekteverschijnselen vertonen, maar Giardia nog wel steeds doorgeven. Het kan nodig zijn om de ontlasting meerdere keren te testen.
- Volg de aanbevelingen van je dierenarts op.
Wat kan je doen om je hond te helpen goed te herstellen na een Giarda infectie?
In wetenschappelijke studies is aangetoond dat glycosaminoglycanen (GAG’s) ontstekingsremmende activiteit vertonen door de darmepitheelbarrière te beschermen. De darmepitheelbarrière is een laagje die de darmwand bedekt en een barrièrre vormt tegen ongewenste gasten (zoals Giardia parasieten).
Dana C. Borcherding e.a. onderzochten het effect van dieetinterventie op 400 honden met een Inflammatory Bowel Disease ofwel darmontsteking. Honden werden willekeurig geselecteerd om een oraal supplement te krijgen met een combinatie van prebiotica en glycosaminoglycanen (behandeling 1) of placebo (behandeling 2) beide naast een gehydrolyseerd dieet (dieetbehandeling).
Resultaten: De resultaten wijzen erop dat de schade aan darmepitheelcellen kan worden verbeterd door prebiotica en glycosaminoglycanen aan het gehydrolyseerde dieet toe te voegen. Conclusies: Gehydrolyseerde diëten aangevuld met prebiotica en glycosaminoglycanen werken door integriteit en bescherming te bieden aan het maagdarm-slijmvlies
De behandeling van een hond met Giardia
Het is wetenschappelijk aangetoond dat door de toevoeging van prebiotica en glycosaminoglycanen (GAG’s) de schade aan de darmwand kan worden verbeterd. Glucosamine dient als bouwstof voor en stimuleert de productie van glycosaminoglycanen (GAG’s). Het is dus verstandig zowel pre biotica als glucosamine aan het (gehydrolyseerd) dieet toe te voegen.
Wat voor voer kan ik mijn hond met Giardia geven
Naast de behandeling met medicatie wordt vaak ook geadviseerd de voeding aan te passen.
Dierenartsen schrijven vaak tijdelijk hondenvoer met gehydrolyseerde eiwitten voor aan honden met darmklachten als gevolg van een Giardia infectie.
De Giardia-parasiet heeft suikers nodig om in de darmen te overleven. Belangrijk om te weten is dat zetmeel in de darmen worden omgezet in suikers. Het is dus belangrijk om voer te kiezen met een zo laag mogelijk gehalte aan zetmeel. Zetmeel zit in aardappelen, rijst, mais, tarwe. Kies voor voer met een zo laag mogelijk gehalte aan koolhydraten en zo hoog mogelijk in eiwitten. Zo voorkom je een snelle groei van Giardia bij je hond. Wil je weten hoe je het koolhydraten- gehalte berekent? Lees dan de blog Bereken de hoeveelheid koolhydraten in hondenvoer.
Voer voor je puppy – hoog in eiwitten, laag in koolhydraten
Voer voor je volwassen hond – hoog in eiwitten, laag in koolhydraten
Is Giarda bij een hond besmettelijk voor een mens?
Het korte antwoord is zelden. In Nederland komt Giardia vooral voor bij de mens, hond en kat. Er zijn 8 typen Giardia duodenalis aangetoond, type A t/m H, waarvan er 2 typen (C en D) vaak bij de hond voorkomen en het type A en B veroorzaakt bij mensen een besmetting. Dus de kans een Giardia infectie te krijgen in Nederland van je hond Nederland / België is niet erg groot maar de kans is wel aanwezig. Zorg dus voor een goede hygiëne zoals regelmatig handen wassen en haal verse uitwerpselen van huisdieren direct weg zoals vermeld. Doe dit met beschermde handschoenen aan of met een plastic zakje.
Hoe lang kan Giardia cysten buiten overleven?
De Giardia cyste is zeer resistent voor omgevingsinvloeden en dit verklaart de hardnekkigheid van de besmetting voor de omgeving van je hond.
- Giardia kan een aantal maanden overleven in water en zand
- Giardia kan langer in water overleven als het koud is (bijvoorbeeld meer- of plassen water in de winter, gekoeld water) dan als het warm is (bijvoorbeeld leidingwater, rivier- of plassen water in de zomer of herfst).
- Giardia overleeft veel langer in vochtige, koele omgevingen dan in droge, warme omgevingen waar direct zonlicht op valt.
Hoe kouder en vochtiger de omgeving, hoe langer de cyste infectieus blijft. In water kouder dan 10 graden Celsius, maar boven het vriespunt, kan deze bijvoorbeeld tot drie maanden overleven. In een droge omgeving met direct zonlicht is de cyste ‘slechts’ enkele dagen infectieus.
Supplementen
Vitaminen en Supplementen
Vitaminen en Supplementen
Vitaminen en Supplementen
Wat kan je doen om een met Giardia (her)infectie bij mijn hond te voorkomen?
Herbesmetting is een belangrijke oorzaak van recidiverende Giardiainfecties te zijn. Behandelen, isoleren(quarantaine), wassen en ontsmetten zijn beschreven oplossingen. Bij honden die buiten komen, is hygiëne moeilijker te handhaven. Het verlagen van de kans om geïnfecteerd te worden is daarom mogelijk het hoogst haalbare doel.
1. Omdat cysten zich aan de vacht van je geïnfecteerde hond kunnen hechten en een bron voor herinfectie kunnen zijn, is het aan te bevelen je hond tijdens de behandeling ten minste één keer in bad te doen. Dit is van belang om geïnfecteerde ontlasting direct weg te halen om verontreiniging van de directe leefomgeving zo veel mogelijk te beperken. Het advies is je hond te wassen op de laatste dag van de Giardia behandeling.
In een artikel van Payne wordt de bestrijding van Giardia bij proefhonden beschreven (27). De individueel gehouden beagles werden gedurende drie dagen behandeld met orale medicatie. Hun hokken, roestvrijstaal met een epoxy vloer, werden dagelijks ontsmet met quaternaire ammoniumzouten. Giardia was na 17 tot 24 dagen bij diverse honden weer aantoonbaar en alle honden ontwikkelden weer diarree. Door het wassen van de honden op de laatste dag van de behandeling en verplaatsing van de honden naar een schoon
hok, kreeg men de problemen onder controle. Bij grote groepen (kennels), waar is aangetoond dat de hardnekkige problemen worden veroorzaakt door Giardia, is het verstandig de groepen te splitsen in meerdere kleine groepen of de positieve dieren zelfs individueel te huisvesten. In dit geval is het zinvol dieren zonder klachten, die positief testen op Giardia, wel te behandelen om omgevingsbesmetting zoveel mogelijk te reduceren. Aan het eind van de behandeling worden de honden dan gewassen en overgebracht naar een schone omgeving (ander hok, droog en gedesinfecteerd).
2. Ondersteun het immuunsysteem van je (jonge) hond zodat ze Giardia beter aankan. Dit vereist een goede voeding, regelmatige lichaamsbeweging, rust en geen stress.
3. Houd de woonruimte en je hond schoon en droog. Stoomreiniging kan ook helpen, aangezien Giardia niet bestand is tegen temperaturen boven de 60 °C. Tapijt en stoffen meubels kunnen met heet water worden behandeld (5 minuten 70 graden of 1 minuut 100 graden) Je kunt heet water gebruiken om kleding, een slaapplaats, speelgoed en voedingsbakken te desinfecteren. Temperatuur en duur van de behandeling is belangrijk. Water van 45 graden ontsmet in 20 minuten, maar water van 70 graden heeft slechts 5 minuten nodig. Ook de wasdroger of het zonlicht kunnen bijdragen aan het ontsmettingsproces. Vergeet bij het reinigen en desinfecteren niet je auto (ook bijvoorbeeld die van de uitlaatservice)
Doctor Bark
De producten van Doctor Bark zijn geschikt om te worden gewassen op 95C. Dit is belangrijk om parasieten – zoals de Giardia parasiet – te doden. Maar ook vlooien, mijten overleven dit niet.
Ga naar Doctor BarkVerzorging
Verzorging
Verzorging
Vitaminen en Supplementen
4. Als je met je hond op pad gaat, vermijd dan rustige wateren waar cysten zich kunnen verzamelen . Omdat Giardia ook via oppervlaktewater besmetting kan geven, moet men voorkomen dat je hond zichzelf opnieuw besmet door buiten hiervan te drinken, maar ook door gras af te likken en dergelijke. Reinig en desinfecteer waar mogelijk drinkbakken en fonteintjes regelmatig.
Ontmoedig je hond om uitwerpselen te eten.
5. Er wordt ook geadviseerd om bij actieve infecties de anus en verdere achterkant van je hond regelmatig te het wassen zodat de cystes hier niet blijven zitten en opgelikt kunnen worden.
Tot slot, raak niet ontmoedigd als je alles op een verantwoorde manier probeert te doen, maar je hond nog steeds Giardia krijgt. Er bestaat niet zoiets als nul risico met de parasiet; doe gewoon wat je kunt, wees realistisch en ga erop uit en heb plezier met je hond.
Literatuur:
- Zoonotic importance of Giardia spp. infections in asymptomatic dogs. November 2020 Bengü Bilgiç, Alper BAYRAKAL – Van Veterinary Journal
- Giardiasis (giardosis, lambliasis, lambliosis), Edwin Claerebout Chapter · January 2010
- Treatment with Hydrolyzed Diet Supplemented with Prebiotics and Glycosaminoglycans Improves Abnormalities in Lipid Metabolism in a Canine Model of Inflammatory Bowel Disease. Dana C. Borcherding, May 2019 Gastroenterology 156(6):S-621-S-622
- Een hond met recidiverende Giardia, Marlou Koelewijn , Universiteit Gent
- Het zoonotisch belang van verschillende giardia species/genotypes, Celien Kemel, Universiteit Gent
- Giardia infections. Part 1. Epidemiology in man and animals. Article in Tijdschrift Voor Diergeneeskunde · July 2015
- Giardia infections. Part 2. Epidemiology in man and animals. Article in Tijdschrift Voor Diergeneeskunde · August 2015
- Payne PA, et al. efficacy of a combi-nation febantel-praziquantel-pyrantelproduct, with or without vaccinationwith a commercial Giardia vaccine,for treatment of dogs with naturallyoccurring giardiasis. J Am Vet MedAssoc. 2002; 220: 330-3.Why Giardia is so hard to eradicate .T Bosje, e.R. Nijsse, P.A.M Overgaauw
- Chronic Diarrhea in Dogs: What Do We Actually Know About It?, Elias Westermarck,
- A Randomized, Open-Label, Positively-Controlled Field Trial of a Hydrolyzed Protein Diet in Dogs with Chronic Small Bowel Enteropathy. P. Mandigers
Inschrijven nieuwsbrief
Meld je aan voor de nieuwsbrief.