Oorontsteking bij honden

Als jouw hond zich de laatste tijd vreemd gedraagt, zoals het schudden van zijn hoofd of het krabben aan zijn oren, kan dit een aanwijzing zijn voor een oorontsteking.
Oorontsteking (otitus externa) bij honden is een veelvoorkomende aandoening die pijn en ongemak kan veroorzaken. De meest voorkomende oorzaak is de overmatige groei van bacteriën of schimmels.
Geelachtige of groenachtige vloeistof / afscheiding uit hun oren duidt vaak op een bacteriële infectie, terwijl bruinachtige of bloederige vloeistof meer een aanwijzing is voor schimmelinfectie. De oorzaak kan een externe factor zijn, zoals water dat in hun oren na het zwemmen, of een meer intern probleem, zoals allergieën of parasieten.

Niet alleen de fysieke gezondheid van de hond kan worden aangetast, maar ook zijn algehele welzijn en kwaliteit van leven. In dit blog bespreken we de oorzaken, symptomen, diagnose, behandeling en preventie van oorontsteking bij honden.

Wat is een Otitus Externa?

Otitus Externa is een oorontsteking van de buitenste gehoorgang, vaak aangeduid als otitis externa. Het kan variëren van mild tot ernstig en kan een acute of chronische aandoening zijn. Bij honden kan otitis externa leiden tot ernstige ongemakken, zoals jeuk, pijn, en zelfs gehoorverlies als het niet goed wordt behandeld.

Hoe herken je een oorontsteking?

Honden met oorontsteking vertonen vaak duidelijke symptomen zoals:

• Jeuk aan de oren
• Roodheid en zwelling van de gehoorgang
• Geurige afscheiding
• Schudden van het hoofd of krabben aan de oren

Jeuk en Krabben: Honden kunnen vaak met hun poten aan hun oren krabben of hun hoofd schudden om de jeuk te verlichten. Dit kan leiden tot verdere irritatie en letsel aan de huid van de gehoorgang.

Roodheid en Zwelling: De huid van de gehoorgang kan rood en gezwollen zijn. Dit is een teken van ontsteking en kan gepaard gaan met pijn.

Afscheiding: Honden kunnen een geurige afscheiding uit hun oren hebben, die kan variëren van helder tot bruin of zelfs groenachtig. De geur kan duiden op een bacteriële of schimmelinfectie.

Schudden van het hoofd of krabben: Dit valt vaak op doordat de hond met de oren klappert, veel aan één of beide oren krabt.

Pijn: Honden kunnen tekenen van pijn vertonen, zoals het vermijden van aanraking aan de oren of het vertonen van agressie wanneer hun oren worden aangeraakt. Dit kan ook leiden tot veranderingen in het gedrag van de hond, zoals lethargie of prikkelbaarheid.

Verlies van Gehoor: In ernstigere gevallen kan gehoorverlies optreden, wat kan leiden tot verdere problemen in de interactie met de omgeving.

Huilen of Janken: Honden kunnen ook huilen of janken als ze pijn ervaren in hun oren, vooral wanneer ze worden aangeraakt of als ze proberen te slapen.

Oorzaken van Oorontsteking bij honden

De oorzaken van oorontsteking bij honden zijn divers en kunnen onderverdeeld worden in verschillende categorieën:

Infecties:

Zowel bacteriën als schimmels kunnen infecties in de gehoorgang veroorzaken. Onderzoek heeft aangetoond dat de meest voorkomende bacteriën die verantwoordelijk zijn voor oorontsteking bij honden Staphylococcus en Pseudomonas zijn, terwijl Malassezia een veelvoorkomende schimmel is (Petersen et al., 2023). Deze micro-organismen kunnen zich vermenigvuldigen in een vochtige, warme omgeving, wat vaak het geval is in de gehoorgang van een hond.

Allergieën:

Allergische reacties, zoals atopische dermatitis of voedselallergieën, kunnen leiden tot ontstekingen in de oren. Tot 55% van de honden met atopische dermatitis ontwikkelt gelijktijdig oorontsteking (Harris et al., 2024). Allergieën kunnen ervoor zorgen dat het immuunsysteem overreageert op onschuldige stoffen, wat leidt tot ontsteking en irritatie.

Anatomische factoren:

Honden met lange, hangende oren, zoals Cocker Spaniels en Basset Hounds, hebben een verhoogd risico op oorontsteking vanwege de beperkte luchtcirculatie in de gehoorgang (Smith et al., 2023). Dit creëert een ideale omgeving voor de groei van bacteriën en schimmels.

Vocht:

Overmatige vochtigheid, bijvoorbeeld na een bad, jagen of zwemmen, kan een ideale omgeving creëren voor de groei van bacteriën en schimmels. Honden die vaak in het water spelen, hebben een groter risico op het ontwikkelen van otitis externa.

Parasieten:

Ectoparasieten, zoals vlooien of oormijten, kunnen ook bijdragen aan oorontsteking door irritatie en ontsteking te veroorzaken (Jones et al., 2024). Oormijten, in het bijzonder, kunnen ernstige jeuk en ontsteking veroorzaken, wat leidt tot secundaire infecties.

Wondje of Irritatie:

Verwondingen of irritatie aan de gehoorgang door bijvoorbeeld het gebruik van wattenstaafjes of het krabben aan de oren kunnen ook leiden tot ontsteking.

Risicofactoren

Onderzoek toont aan dat bepaalde rassen meer vatbaar zijn voor oorontsteking. Honden met lange, hangende oren, zoals Cocker Spaniels en Basset Hounds, hebben een verhoogd risico en uit recent onderzoek blijkt Rhodesian Ridgebacks een verlaagde risico hebben.

De diagnose van een Oorontsteking

De diagnose van een oorontsteking begint bij een onderzoek door een dierenarts.

De dierenarts zal de gehoorgang bekijken met een otoscoop ofwel oorkijker. Een otoscoop is een medisch instrument dat gebruikt wordt om de gehoorgang goed in beeld te brengen. Er kan een cellen onderzoek van oorsmeer gedaan worden waarmee de aanwezigheid van bacteriën, gisten of ontstekingscellen kan worden vastgesteld.

In sommige gevallen kan een bacteriële kweek nodig zijn om te bepalen welk type antibiotica het meest effectief zal zijn. Bij chronische of hardnekkige gevallen (langer dan 3-6 maanden) kan beeldvorming, zoals een CT-scan, nodig zijn om eventueel dieper gelegen infecties of veranderingen in de structuur van de gehoorgang vast te stellen.

Behandeling van een Oorontsteking

De behandeling van een oorontsteking hangt af van de onderliggende oorzaak en verschilt ook per dierenarts. Onderstaande behandelingen kunnen ook gecombineerd worden zoals het schoonmaken van de oren samen met plaatselijke druppels. Enkele veelvoorkomende behandelingsopties zijn:

Topische (plaatselijke) Medicatie: Dit kunnen oordruppels of zalven zijn die antibiotica, schimmelwerende middelen of corticosteroïden bevatten om de ontsteking te verminderen en infecties te bestrijden. Indien de oorontsteking blijft bestaan kan er topische medicatie gegeven worden die specifiek is voor het type infectie dat is vastgesteld.

Systeemtherapie: In sommige gevallen kunnen orale antibiotica of corticosteroïden nodig zijn, vooral als de infectie ernstig is of als er een systemische reactie is. Dit kan ook helpen bij het verminderen van ontstekingen in andere delen van het lichaam.

Reiniging van de Gehoorgang: Professionele reiniging door een dierenarts kan noodzakelijk zijn om ophopingen van vuil en afscheiding te verwijderen. Dit kan ook helpen bij het verbeteren van de effectiviteit van topische behandelingen.

Behandeling van Onderliggende Oorzaken: Als allergieën of parasieten de oorzaak zijn, moet de behandeling van deze aandoeningen ook worden aangepakt om herhaling van oorontsteking te voorkomen. Dit kan het gebruik van antihistaminica, hypoallergene diëten of antiparasitaire behandelingen omvatten.

Hoe voorkom je een Oorontsteking

Preventie is cruciaal om de kans op terugkerende oorontstekingen te minimaliseren. Hier zijn enkele strategieën:

Regelmatige Oorcontrole: Controleer de oren van uw hond regelmatig op tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling of afscheiding. Vroege detectie kan helpen bij het voorkomen van ernstigere problemen.

Houd de Oren Droog: Vermijd dat water in de oren van uw hond komt bij het baden of zwemmen. U kunt speciale oorproducten gebruiken om het vocht te absorberen. Het gebruik van watten om de oren af te dekken tijdens het baden kan ook helpen.

Schoonmaken oren: Zorg ervoor dat de oren schoon zijn. Ga niet te diep in de gehoorgang maar gebruik zachte doekjes om het ergste vuil regelmatig te verwijderen.

Beheer van Allergieën: Als uw hond allergieën heeft, werk dan samen met uw dierenarts aan een beheersplan om allergische reacties te minimaliseren. Dit kan het uitsluiten van bepaalde voedingsmiddelen of omgevingsfactoren inhouden.

Voeding: Zorg voor een uitgebalanceerd dieet dat de gezondheid van de huid en vacht ondersteunt, wat de kans op allergieën en infecties kan verminderen. Voedingssupplementen, zoals omega-3 vetzuren, kunnen ook nuttig zijn voor een gezonde en goed onderhouden huid.

Vlooien- en Parasietenbeheer: Zorg ervoor dat uw hond beschermd is tegen vlooien en andere ectoparasieten door regelmatig gebruik te maken van preventieve behandelingen.

Recente Onderzoeken

Recente studies hebben belangrijke inzichten opgeleverd over oorontsteking bij honden. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Veterinary Dermatology toonde aan dat honden met voedselovergevoeligheid een significant verhoogd risico op otitis externa hebben (Harris et al., 2024). Dit benadrukt het belang van een goed dieet en het identificeren van voedselallergieën bij honden die gevoelig zijn voor oorontstekingen.
Daarnaast is er ook onderzoek gedaan naar de rol van microbiële dysbiose in het oor van honden. Een studie in Frontiers in Veterinary Science suggereert dat een onbalans in de microben in de gehoorgang kan bijdragen aan de ontwikkeling van oorontsteking (Petersen et al., 2023). Dit opent de deur voor nieuwe behandelingsopties, zoals probiotica, die de microbiële balans in de oren van honden kunnen helpen herstellen.
Een andere interessante bevinding is dat de anatomie van de gehoorgang een significante rol speelt bij het risico op otitis externa. Smith et al. (2023) ontdekten dat honden met een bepaalde oormorfologie, zoals lange en hangende oren, een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van OE. Dit benadrukt het belang van genetische factoren en ras-specifieke predisposities.

Uit deze studie: Can We Minimize the Risk of Dogs Developing Canine Otitis Externa?—A Retrospective Study on 321 Dogs werd voor het eerst een statistisch significant verlaagde aanwezigheid van ooronsteking aangetoond bij Rhodesian Ridgebacks. Bovendien waren er verhoogde kansen op het ontwikkelen van ooronsteking bij honden met overgewicht met endocrinopathieën, wat zou moeten helpen de belangrijkheid van gewichtcontrole bij honden verder te onderbouwen.

Ook blijkt dat honden met hormonale problemen die overgewicht hebben, meer kans hebben op oorontsteking dan honden met een normaal gewicht. Dit laatste is belangrijk voor hondenbezitters, omdat het aantoont hoe belangrijk het is om het gewicht van hun hond goed in de gaten te houden om de kwaliteit van leven te verbeteren.

Conclusie

Oorontsteking bij honden is een veelvoorkomende aandoening die aanzienlijke pijn en ongemak kan veroorzaken bij een hond. Door de oorzaken, symptomen, diagnose, behandeling en preventie te begrijpen, kan je als hondenouder proactief handelen om oorontstekingen te voorkomen en goed te behandelen. Regelmatige controles, goede oorverzorging en een uitgebalanceerd dieet zijn essentieel voor het voorkomen van deze vervelende aandoening.

Referenties

Harris, R., et al. (2024). “The prevalence of otitis externa in dogs with atopic dermatitis.” Veterinary Dermatology.

Jones, L., et al. (2024). “Ectoparasites and their role in canine otitis externa.” Journal of Veterinary Medicine.

Petersen, M., et al. (2023). “Microbial dysbiosis in canine otitis externa: Implications for treatment.” Frontiers in Veterinary Science.

Smith, A., et al. (2023). “Anatomical factors influencing the development of otitis externa in dogs.” Journal of Veterinary Anatomy.

P. Ponn, et al. (2024) Can We Minimize the Risk of Dogs Developing Canine Otitis Externa?—A Retrospective Study on 321 Dogs